Laatst had ik het met een vriendin over haar bedrijf. Ze had zo’n dag waarop alles stroef liep. Rationeel wist ze dat ze hier gewoon even doorheen moest. Maar op dat moment, vertelde ze me, voelde het alsof ze iedereen voor de gek hield – als een kind dat doet alsof het volwassen is.
Man, dat gevoel ken ik maar al te goed. Het belemmert je bedrijf, en nog belangrijker, het put je emotioneel uit. Je piekert je suf en hebt allerlei gedachten die je absoluut niet verder helpen.
Het blijkt dat bijna iedereen dat gevoel wel kent. Toen ik vrienden en collega’s ernaar vroeg, vielen me drie terugkerende thema’s op die jou misschien ook bekend voorkomen.
1. Het gevoel dat je niet goed genoeg bent
Als je net aan je nieuwe avontuur begint, of het nu een eigen bedrijf of een groot project is, staat iedereen aan de zijlijn te juichen en is alles fantastisch. Maar onder al dat enthousiasme ligt de wetenschap dat je nog niet alles weet wat je moet weten.
Je hebt dit nog niet eerder gedaan en je ziet hoe anderen succes hebben op manieren die jij nog niet helemaal begrijpt. Diep van binnen twijfel je of je wel goed genoeg bent om een succes van je project te maken.
2. Niet weten hoe je goed genoeg wordt
Weten dat je nog veel moet leren is natuurlijk geen slecht vertrekpunt. Het kan zelfs heel spannend zijn om je te realiseren dat je over een jaar ontzettend veel bij geleerd zal hebben. Maar het kan ook een beetje beangstigend zijn, vooral als je niet weet wat je kunt doen om beter te worden in wat je doet. Je project wordt opeens een stuk lastiger als er geen duidelijke weg vooruit is. Niet goed genoeg zijn op dit moment is één ding, maar niet weten hoe je dat verandert zodat je wél goed genoeg wordt is nog veel moeilijker.
3. Je schamen omdat je niet goed genoeg bent
Daar zit je dan, met al je vragen en onzekerheden. Wat als dat iemand opvalt? Je bent voor jezelf begonnen, je hebt iedereen verteld dat je er een knallend succes van ging maken. Je gaf iedereen het gevoel dat je wist waar je mee bezig was. Wat als mensen erachter komen dat je nog helemaal niet genoeg weet? Dat gevoel van schaamte kan behoorlijk verlammend werken.
Als je denkt dat je niet goed genoeg bent, niet weet hoe je het verandert en je dat niet durft toe te geven, dan kun je het gevoel krijgen dat je een oplichter bent, dat je iedereen voor de gek houdt: iemand die grote verhalen en plannen heeft, maar daar niets van waarmaakt.
Hoe raak je het gevoel iedereen voor de gek te houden kwijt
Houd het niet voor jezelf, mallerd!
Iedereen kent dit gevoel. Ook de mensen tegen wie je opkijkt. Toen ik dit artikel voorstelde bij onze redacteur, zei ze: “Zo voel ik me elke dag in mijn werk.” We kennen het gevoel allemaal en iedereen is bereid om je te helpen.
Herinner je je al die mensen nog die hun hulp aanboden toen je met je bedrijf begon? Dat hele persoonlijke en zakelijke netwerk is er nog steeds en staan nog steeds voor je klaar om je te helpen met hun kennis en mentorschap, bijvoorbeeld bij het nemen van beslissingen. Het enige dat je moet doen is je mond opentrekken.
Je hoeft niet eens precies te weten welke vragen je moet stellen. Soms is het gewoon al goed om het even van je af te praten tegen iemand die goed kan luisteren. Dit helpt je je vragen te vinden en te ordenen. Hier hoef je je absoluut niet voor te schamen, want we weten allemaal hoe het is.
Vraag hulp
Je hoeft het niet allemaal alleen te doen. Het kan, als je dat wilt, maar daarmee maak je het jezelf waarschijnlijk onnodig moeilijk. Er zijn dingen die een ander in een uur voor je kan doen, terwijl je er zelf twee weken mee aan het ploeteren zou zijn. Stel je eens voor wat die twee weken voor je kunnen doen, vooral in combinatie met een gevoel van opluchting en een gevoel van vooruitgang op een gebied waarvan je dacht dat dat niet kon!
Ik ben zelf nooit ondernemer geworden: het idee dat ik dan zelf klanten moest vinden en de administratie moest doen zorgde dat ik niet durfde. Als ik erop terugkijk, dan denk ik dat ik het het best had kunnen doen als ik mijn angst voor boekhouden herkend had en gewoon een accountant had ingehuurd voor dat onderdeel. En misschien een bedrijfscoach om me te helpen klanten te vinden. (Wie weet open ik ooit toch nog mijn eigen ijswinkel….).
Neem de tijd om te leren en voel je ongemakkelijk
Op andere vlakken wil je misschien wel een paar nieuwe vaardigheden opdoen. Met de ervaring van het leren van een nieuwe taal op zak kan ik je zeggen dat het gewoon doen, fouten maken en je daarbij ongemakkelijk voelen de enige manier is om vooruitgang te boeken. Het helpt als je om je eigen fouten kunt lachen: zo heb je er plezier in te leren en blijf je gemotiveerd.
Anderen kunnen je alleen helpen als ze weten waarmee en hoe je hulp nodig hebt. Als je wilt dat anderen je helpen het ontbrekende puzzelstukje te vinden, moeten de gaten in je kennis voor anderen zichtbaar zijn. Je zult je heel kwetsbaar voelen, dus kies een paar ervaren en geduldige mensen in je netwerk en vraag hen om je te helpen. Toegeven en erkennen dat je nog een en ander te leren hebt is de eerste stap, de tweede stap is het vinden van een goede mentor.
Vier je overwinningen en wees trots op jezelf
Ik woon in Duitsland, maar ik ben geen Duitser. Het is je moeilijk voor te stellen hoe trots ik was toen ik voor het eerst een hele dag alleen maar Duits gesproken had. Aan het einde van de dag was ik gevloerd van het denken en praten in een nieuwe taal, maar hey, ik had het gedaan! Ik grijnsde van oor tot oor. Ik moest nog steeds een hoop leren, maar ik had toch maar mooi een kleine mijlpaal bereikt.
Als je jezelf toestaat een beetje verslaafd te raken aan dat soort trots, is het een geweldige motivatie voor je bedrijf. Je zult altijd voor uitdagingen komen te staan en je zult misschien niet altijd weten hoe je ze aan kunt pakken. Het is echter een vergissing om deze dingen alleen als obstakels te zien, dingen die in de weg staan van wat je eigenlijk zou moeten doen. Nieuwe dingen leren en jezelf ontwikkelen is geen obstakel, het is noodzaak!
Het zijn je kansen om als ondernemer en als mens te groeien. Het zijn de uitdagingen die je soms het gevoel zullen geven dat je mensen voor het lapje houdt. Maar het zijn ook je kansen om nieuwe dingen op nieuwe gebieden te leren.
Voel je geen oplichter, maar een leerling
Je weet misschien nog niet wat de eerste stappen zijn in een bepaald vakgebied. Toch moet je die eerste stappen gaan zetten, omdat je bedrijf het nodig heeft. Sta jezelf toe een tijdje een leerling te zijn. Vraag om hulp en neem de tijd te leren van een expert.
Je voelt je alleen een oplichter als je probeert je voor te doen als meer dan je bent of kunt. Presenteer jezelf als leerling en bevrijd jezelf van het gewicht van verwachtingen van anderen. Beloon jezelf voor wat je geleerd hebt en de vooruitgang die je boekt terwijl je je eerste stappen zet. Je hebt er alle reden toe om positief en gemotiveerd te zijn over wat je doet!
Vergelijk jouw begin niet met het midden van iemand anders
Het kan intimiderend zijn om te zien hoeveel je nog moet leren om succesvol te worden. Soms kan het ook frustrerend zijn en word je boos op jezelf omdat jij nog zoveel niet weet terwijl anderen duidelijk wel alles al weten.
Deze uitspraak hielp me daarbij erg: “Vergelijk jouw begin niet met het midden van iemand anders.”
De tijd waarin anderen geleerd hebben wat ze weten, is de tijd waarin jij geleerd hebt te doen waar je goed in bent. Websites bouwen is misschien wel nieuw voor je, maar je weet alles over bedrijfsbeheer. Dat betekent dat je misschien niet weet hoe je een website bouwt, maar dat je een geweldige dienst hebt die je op je website kunt aanbieden.
Het is niet eerlijk om je eerste stappen bij het bouwen van een website te vergelijken met wat een fulltime webdesigner allemaal weet. Bovendien laat die vergelijking alles wat je wél al weet geheel buiten beschouwing.
Iedereen twijfelt wel eens… Zelfs Neil Armstrong
De volgende anekdote van schrijver Neil Gaiman laat zien dat zelfs de mensen naar wie we opkijken het gevoel te klein te zijn kennen:
Een paar jaar geleden had ik het geluk uitgenodigd te worden voor een bijeenkomst met geweldige en interessante mensen: kunstenaars en wetenschappers, schrijvers en uitvinders. En ik had het gevoel dat ze er elk moment achter konden komen dat ik daar helemaal niet tussen paste, bij al die mensen die geweldige dingen hadden gedaan.
Op mijn tweede of derde avond stond ik achter in de zaal terwijl de muziek speelde. Ik begon te praten met een bijzonder aardige en beleefde oudere heer. Het ging over verschillende dingen, onder andere over het feit dat we dezelfde voornaam hadden. Op een gegeven moment wees hij naar de zaal vol mensen en zei: “Als ik naar al deze mensen kijk denk ik ‘wat doe ik hier in vredesnaam? Deze mensen hebben allemaal fantastische dingen gedaan. Ik ging gewoon daarheen waar ik naartoe gestuurd werd’.”
En ik zei, “Ja, maar jij was de eerste mens op de maan. Dat zegt wel iets!”
Toen voelde ik me wat beter. Want als Neil Armstrong het gevoel had er niet tussen te passen, een oplichter te zijn, dan was dat misschien voor iedereen wel zo. Misschien zijn er geen echte volwassenen, alleen maar mensen die hard gewerkt hebben, een beetje geluk hadden en net iets hoger grepen dan ze reiken konden. Misschien doen we allemaal maar gewoon wat we kunnen en is dat het beste waar we op kunnen hopen.
O, en die vriendin waar ik het aan het begin van deze blogpost over had? Zij is net een fantastische samenwerking aangegaan en heeft voor het eerst een training gegeven aan een groepje klanten. Op zowel professioneel als persoonlijk vlak heeft ze een paar mooie mijlpalen bereikt. Het wordt echt beter!
Heb jij wel eens het gevoel gehad dat je niet goed genoeg was? Wat heeft jou toen geholpen?