De meeste artikelen over het opbouwen van een merk beginnen met uitleg over enorme multinationals, merken die miljarden waard zijn en logo’s die de hele wereld kent. Maar een eigen merk is niet alleen weggelegd voor grote bedrijven, beroemdheden en “influencers”. Als je je eigen bedrijf hebt, kun je ook een succesvol merk opbouwen. Het is zelfs een van de beste dingen die je kunt doen voor je marketing als ondernemer.
In deze gids zorgen halen we het mysterie rondom je eigen merk weg, helpen we je uitzoeken welk merk je ongemerkt al hebt opgebouwd en hoe je dat online communiceert naar je klanten.
Heb ik een merk nodig?
Het belangrijkste wat je moet weten over je eigen succesvolle merk: je hebt waarschijnlijk al een merk.
Hoe je werkt, de producten die je maakt, de projecten die je graag doet en natuurlijk je eigen stijl… Dat komt allemaal samen in je merk. Je hoeft dus niet vanaf nul te beginnen.
Het proces van een merk opbouwen is uitvinden wat die eigenschappen zijn en creatieve manieren vinden om dat op anderen over te brengen. Het is een leuke, simpele en goedkope taak.
Wat is een merk eigenlijk?
Van grotschilderingen tot familiewapens, mensen hebben altijd al hun eigen stempel op dingen willen drukken. Tegenwoordig is een merk meer dan een monogram of een logo. Het is een manier om snel en intuïtief het karakter van je bedrijf te laten zien. Wat je doet, hoe duur je bent, wie je doelgroep is en om welke eigenschappen je bekend staat. Al die dingen kun je uitstralen met je merk.
Bij een persoon zou je dit beschrijven als hun persoonlijkheid, karakter en stijl. Bij een bedrijf noem je het een merk.
Als je een merk ziet als de persoonlijkheid, karakter en stijl van je bedrijf, dan is je merk opbouwen alles wat je doet om dat naar je klanten uit te stralen. Onderdeel van je merk is alles van een professioneel logo en bijpassend verpakkingsmateriaal, tot de waardes en principes waar je klanten op kunnen rekenen.
Als het om merken gaat, hoor je ook de term ‘branding’ wel eens voorbij komen. Dat heeft niks met de branding in zee te maken, maar komt van het Engelse woord voor merk: brand. Je merk laten zien wordt dan branding genoemd.
Waarom is een merk belangrijk voor ondernemers?
Waarom heb je überhaupt een merk nodig? Is het niet genoeg om gewoon te zeggen “Mijn winkel specialiseert zich in betaalbaar, leuk kinderspeelgoed. Kom eens langs!”
1. Merken communiceren op een emotioneel niveau
Je kunt je bedrijf logisch en rationeel beschrijven, maar een goed merk wekt meteen positieve emoties op. Mensen bouwen onbewust al een band op met je merk, zonder er veel over na te hoeven denken.
2. Merken werken sneller dan woorden
Mensen verwerken visuele informatie sneller dan andere soorten. Een klant kan met een blik heel veel over je bedrijf leren (en een mening vormen). Als je een sterk, positief merk hebt, werkt die ene blik in je voordeel.
3. Een goed merk laat je bedrijf vertrouwd aanvoelen, ook voor nieuwe klanten
Je hoort vaak het advies dat je merk er is om op te vallen in de grote massa. Maar bij het opbouwen van je merk is het net zo belangrijk dat je aan de verwachtingen van je klanten voldoet. Met je merk kun je een passende uitstraling creëren voor je doelgroep, zodat die meteen herkent “Ik ben bij het juiste bedrijf.”
Stel, je loopt in een vreemde stad in een land waar je de taal niet spreekt. En je hebt trek in echt ambachtelijk goede koffie. Dan kies je een café dat er “goed” uitziet. Er hangt een simpel houten bord met een fijn lettertype en een icoon van een koffiekopje. De ramen staan open en er speelt zachtjes ontspannende muziek. Het menu staat met krijt in een sierlijk handschrift op een bord achter de toonbank.
De koffie kan vreselijk slecht zijn. Maar het café laat je als merk precies zien wat je zocht: een hele goede koffie op een fijne plek. Daarom kies je dat café en niet de snackbar ernaast. Dat is wat de uitstraling van je merk kan doen.
4. Trouw aan een merk is moeilijk te vervangen
Mensen voelen zich snel verbonden met een merk. The Harvard Business Review vat zo samen hoe de meeste klanten denken:
“Als ik moet kiezen tussen iets bekends en iets onbekends, kies ik het bekende, zelfs als ik weet dat er iets mee mis is.”
Dat verklaart waarom mensen hetzelfde product blijven kopen, zelfs als er een betere versie beschikbaar is. Het maakt het ook moeilijker om als nieuwe bedrijf een plekje in de markt te veroveren. Is dat eenmaal gelukt, dan heb je een sterk merk nodig zodat mensen blijven terugkomen.
Het is belangrijk om te onthouden dat mensen die een merk kiezen ook iets over zichzelf zeggen. “Dit is het type bedrijf dat ik ondersteun. Dit is het type product dat bij mij past.” Jouw merk wordt als het ware onderdeel van hun persoonlijke merk.
5. Een sterk merk bouwt herinneringen en maakt je bedrijf herkenbaar
We verwerken visuele en emotionele informatie sneller, maar we slaan het ook beter op. Een klant hoeft je logo en merkidentiteit niet exact te kennen om er een gevoel aan te verbinden. En dat gevoel komt meteen omhoog als je merk herkennen.
Dat maakt een helder merk ook zo sterk in mond-tot-mondreclame, nog steeds een van de beste marketingmethodes voor ondernemers. Als je een herkenbaar merk bouwt, is het zoveel makkelijker om tegen vrienden en familie te zeggen: “Oh, die ken ik! Ja, dat is zo’n tof merk.”
6. Een merk communiceert professionaliteit en betrouwbaarheid
Een consequent merk, ook een simpel merk, laat een niveau van professionaliteit en aandacht voor detail zien dat klanten waarderen. Je geeft er een signaal mee af dat je je bedrijf serieus neemt, dat je er tijd en moeite in stopt en dat je bedrijf betrouwbaar is, ook in de komende maanden en jaren. En eerlijk gezegd, het kan een bedrijf ook al wat gevestigder laten overkomen dan het eigenlijk is.
7. Een goed merk helpt je beslissen
Een vaak vergeten voordeel van een duidelijk merk is dat het jou als ondernemer helpt in je dagelijks werk. Het geeft je een ijkpunt als je moeilijke beslissingen moet maken. “Past dit bij mijn merk?” “Is dit iets wat mijn bedrijf zou doen?” Dat helpt om je persoonlijke mening en je zakelijke mening te scheiden. Als je je kunt vasthouden aan de waardes van je merk, is de juiste beslissing makkelijker te herkennen.
Wat is een merkidentiteit?
Je merkidentiteit bestaat uit alle losse onderdelen die samen de uitstraling van je merk verzorgen. Normaal gesproken denk je dan al snel aan je logo, je kleuren en je lettertype. Maar, je persoonlijke uitstraling komt ook niet alleen van de kleren die je draagt. En je merkidentiteit gaat ook meer dan alleen je huisstijl.
Tone of voice
Hoe communiceert je bedrijf naar klanten? Kwebbel je er informeel op los? Of klink je serieus? Kalm? Formeel? Vriendelijk? Je bedrijf spreekt met ‘één stem’ die iedere dag herkenbaar hetzelfde klinkt. We houden als klanten van dingen waar we op kunnen rekenen en een consequente toon geeft klanten dat vertrouwde gevoel.
Merkbelofte
Wat kunnen klanten iedere keer weer van jou verwachten? Bijvoorbeeld vriendelijke klantenservice, producten van hoge kwaliteit, discretie, creativiteit, perfecte planning, etc. Een timmerman bij mij in de buurt heet “We show up”. Dat is een perfect voorbeeld van een merkbelofte als bedrijfsnaam.
Missie en waardes
Waarom doe je het werk dat je doet? Waarschijnlijk niet omdat het makkelijk is. Er is iets waar je van houdt in je werk, iets waar je ‘s ochtends voor opstaat. Er is een reden waarom je voor jezelf bent begonnen in plaats van veilig voor een baas te werken. Wat zijn die dingen die voor jou zo belangrijk zijn? “Dat zou ik nooit doen.” of “Het is voor mij belangrijk dat dit bij mijn werk hoort.” Dat zijn je waardes en daar kun je je missie op baseren.
Een voorbeeld is outdoormerk Patagonia. Het hele merk is opgebouwd rondom duurzaamheid en milieubewust handelen. De kleding is duur, maar mensen kopen het omdat ze het met de missie van het merk eens zijn en zich daarmee verbonden voelen. Gelooft dit merk in doelen die ik steun? Delen we dezelfde waardes? De beslissing om iets te kopen is sterk gekoppeld aan die merkbeleving, zeker voor duurdere producten.
Je verhaal
Je eigen ondernemersverhaal is een van de beste manieren om een emotionele verbinding met je klanten op te bouwen. Veel klanten zijn er trots op dat ze kleine bedrijven steunen en verbinden zich niet alleen aan je bedrijf, maar ook aan jou als persoon. Je merkverhaal kun je vertellen op je Over ons pagina, in je productbeschrijvingen en op social media.
Hoe definieer je je merk?
Zoals we al zeiden, heb je waarschijnlijk een zakelijk merk. Maar misschien is het nog niet heel erg uitgewerkt. Voordat we dus in kleuren en lettertypes duiken, denken we even na over de persoonlijkheid van je merk.
De antwoorden op deze vragen geven je een beter idee welke richting voor jou past:
- Waar sta je al om bekend? En waar wil je om bekend staan?
- Hoe wil je dat klanten jou omschrijven? Stel je voor wat een superenthousiaste klant over jou zou zeggen als je er niet bij bent. Noemen ze je vriendelijk, hulpvaardig, snel, precies, ervaren, motiverend, flexibel, efficient, begrijpend, veilig, betrouwbaar, gezellig, etc…?
- Wat voor klanten wil je aantrekken? Als je senioren zoekt die kleiner willen gaan wonen, druk je je anders uit dan als je kinderboeken verkoopt.
Veelgestelde vragen over merken
Nee. Zelfs als je bedrijf al hartstikke goed loopt, kun je nog nadenken over het opfrissen of opnieuw uitvinden van je merk. Bedrijven doen dat voortdurend! Misschien is je logo aan een modernere versie toe. Of je bent meer diensten aan gaan bieden. Of je wilt een nieuwe doelgroep aanspreken. Smaken veranderen en klanten veranderen, dus je merk verandert mee. Zolang je maar trouw blijft aan de kernwaardes van je merk, kun je heel veel veranderen.
Een logo is het beginpunt van je visuele merk. Je kunt er al je communicatie mee markeren en vaak zien mensen het meteen voor zich als ze aan je merk denken. Voor meer informatie over logo’s hoe je je eigen logo ontwikkelt, kun je deze gids over logo-ontwerp lezen.
Nee, dat hoeft niet. Sommige van de kernelementen van je merk (je verhaal, je missie, je waardes) kosten niks, alleen de tijd die je nodig hebt om ze te bedenken en helder op te schrijven.
Het visuele deel van je merk hoeft ook niet duur te zijn. We kunnen je aanraden om een logo te maken met een gratis logo-tool. Begin met steeds dezelfde kleuren en lettertypes in al je communicatiemateriaal te gebruiken. Als je bedrijf verder groeit en je beter weet wat je wilt, kun je altijd nog investeren in een ontwerper en je merk verder ontwikkelen
Nee. Je ziet waarschijnlijk veel trendy merk-designs op Pinterest, maar een goed merk moet tijdloos en klassiek zijn. Je merk gaat langer mee dan die trend. En vooral, het design voor je merk moet je doelgroep het gevoel geven erbij te horen en het juiste merk gevonden te hebben. Een nieuwe trend hoeft je merk niet in de weg te zitten, maar moet wel trouw blijven aan je klanten.
In het begin nog niet. Werken met een grafisch ontwerper of een merkconsultant kan een spannende ervaring zijn waar je veel uit haalt als je er klaar voor bent. Een ervaren professional loopt met je door het hele proces en maakt iets unieks voor je. Aan de andere kant kost dat proces veel tijd en veel geld. Als je nog niet goed genoeg weet wat je wilt of nog geen budget vrij hebt, zijn er veel tools waarmee je zelf de start kunt maken.
Merk-checklist voor ondernemers:
De basics
- Logo. Begin met de gratis Logo Creator. Voer je bedrijfsnaam en branche in en je krijgt stapels ideeën om mee aan de slag te gaan. Als je een logo hebt gemaakt wat je bevalt, download je de logo-bestanden en kun je op je website en andere communicatiematerialen gebruiken.
Ontwerp het logo waar je bedrijf mee opvalt.
- 1-2 kleuren. Je hebt nog geen complex kleurenpalet nodig. Twee uitgesproken kleuren, gecombineerd met zwart en wit of grijstonen kunnen al een sterke look neerzetten. Lees meer over kleuren en hoe je ze gebruikt op je website.
- 1-2 lettertypes. Vaak gebruiken ondernemers een wat bijzonderder lettertype voor koppen en een simpel, goed leesbaar lettertype voor de rest van de tekst. Lees meer over het kiezen van lettertypes.
- Website & domein. Je zakelijke website is een kernelement van je merk. Zelfs als je al accounts hebt op social media, is je website de plek waar alles bij elkaar komt: je stijl en je verhaal. Voor je website kun je een eigen domeinnaam (webadres) gebruiken, dat bij je merk past.
- Favicon. Een klein icon op je website dat bovenaan het tabblad in de browser verschijnt. Je kunt hetzelfde icon gebruiken in je social media profielen, e-mail-handtekening en meer. Het is een simpel element uit je logo zonder de bedrijfsnaam erbij.
- Waardes en merkbelofte. Ook als je er nog niet klaar voor bent om deze dingen te publiceren, moet je weten waar je voor staat. Ze geven je een ijkpunt voor alles wat je doet en helpen je om de juiste beslissingen te maken. Je waardes en merkbelofte kunnen een simpele opsomming van steekwoorden zijn. Hang ze op je werkplek op zodat je ze iedere dag ziet!
Tip: Als je een stempel of stickers met je logo laat maken, kun je heel veel andere materialen snel je eigen touch geven. Denk aan tassen van stof of verzendetiketten. Zo hoef je niet meteen veel uit te geven aan gepersonaliseerd marketingmateriaal voordat je daar klaar voor bent.
Wat maakt een merk sterk?
Voor een kleine ondernemer is het belangrijkste dat je merk voor jou natuurlijk aanvoelt. Het moet vanzelfsprekend en makkelijk zijn om zaken te doen volgens je merkwaarden. Je hoeft dus niets nieuws te creëren, maar moet vooral uitvinden wat al natuurlijk voor jou is. Zo wordt je merk geen moeite en is het makkelijk om dat merk te blijven voeden en onderhouden.
Authentiek
Consequent
Simpel
Als je net een nieuw logo hebt, kan het verleidelijk zijn om dat meteen overal op te gebruiken. Toch geeft dat vaak niet het effect wat je zoekt. Je komt uiteindelijk veel sterker naar voren door een paar elementen van je merk consequent door te zetten en je merkbelofte consequent waar te maken. Een mooi logo kan klanten aantrekken, maar een waargemaakte belofte zorgt dat ze blijven terugkomen.
Waar je merk voor staat kun je binnen een blik communiceren, maar het kost tijd om die helderheid op te bouwen. Dat geldt niet alleen voor de vormgeving van je merk, maar ook voor verfijnen van de eigenschappen die je merk bijzonder maken en de onderdelen van je werk die voor jou bijzonder belangrijk zijn. Gericht aan een helder doel werken: daar laat je je merk mee opvallen.